کمبود غذا یا خواب، قرار گرفتن در معرض نور شدید، اضطراب، استرس، خستگی و نوسان هورمونی می تواند در شروع حمله میگرنی موثر باشد. همچنین مصرف برخی مواد غذایی نظیر سفیده تخم مرغ و شیر گاو می توانند بر شدت و تعدد حملات میگرنی تاثیر گذار باشند. حساسیت های غذایی اغلب در عرض 24 ساعت پس از مصرف رخ می دهد. البته این آلرژی های غذایی در هر فردی متفاوت است و شخص مستعد باید با شناسایی و محدود کردن مصرف مواد غذایی که موجب بدتر شدن سردرد می شوند، از بروز میگرن جلوگیری کند. بالعکس، برخی مواد غذایی و مکمل ها می توانند به کاهش حملات میگرنی کمک کنند.
اگر شما هم جز افرادی هستید که به وفور دچار حملات میگرنی می شوید و به دنبال راهی برای کاهش آن هستید، این مقاله از مجله داروکده را از دست ندهید. در ادامه با برخی از مکمل های غذایی موثر در کنترل سردردهای میگرنی آشنا می شوید:

منیزیم
مطالعات حاکی از این است که سطح پایین منیزیم می تواند سبب افزایش حساسیت نورون ها به التهاب ناشی از میگرن شود. منیزیم خوراکی در پیشگیری از میگرن نقش دارد. به علاوه، منیزیم وریدی در هنگام حملات حاد می تواند سبب کاهش شدت حملات میگرنی گردد. هر چند لازم به ذکر است که تعیین دوز مناسب منیزیم وریدی و تزریق آن، باید حتما زیر نظر پزشک صورت بگیرد.
طبق اعلام بنیاد میگرن آمریکا، دوزهای روزانه 300 تا 600 میلی گرم از منیزیم می تواند در پیشگیری از حملات میگرنی کمک کننده باشد. البته این دوز از منیزیم می تواند منجر به عوارضی مانند درد شکمی، تهوع و اسهال گردد. از این رو، توصیه می شود بدون مشورت پزشک از این دوز منیزیم استفاده نشود.

ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)
ریبوفلاوین یا همان ویتامین ب2 در مسیرهای تولید انرژی، متابولیسم چربی ها، رشد و تکامل سلولی نقش دارد. از آنجا که ویتامین B2 نقش مهمی در عملکرد میتوکندری و انرژی سلولی دارد و از طرف دیگر، به خوبی تحمل می شود و فاقد عارضه جانبی جدی می باشد، به عنوان گزینه ای مناسب در کاهش حملات میگرنی مطرح است. انجمن نورولوژی آمریکا مصرف ویتامین B2 را در میگرن بزرگسالان تایید کرده است. رایج ترین دوز مصرفی ریبوفلاوین برای سردردهای میگرنی، 400 میلی گرم در روز و به مدت حداقل سه ماه می باشد.

کوآنزیم کیوتن
ترکیب چربی دوست کوآنزیم Q10، یکی از اجزای اصلی زنجیره انتقال الکترون و تنفس سلولی در میتوکندری می باشد. این ترکیب آنتی اکسیدانی، هم در بدن تولید می شود و هم از منابع غذایی دریافت می گردد. محققان بر این باورند که در افراد مبتلا به میگرن، متابولیسم انرژی سلولی دچار اختلال می شود و از آنجا که کوآنزیم Q10 یک جزء اساسی برای تولید انرژی در بدن است، می تواند از این منظر در بهبود میگرن تاثیر گذار باشد.
به علاوه، کیوتن از طریق کاهش سطح سرمی پیرووات و لاکتات و بهبود متابولیسم انرژی عضلات می تواند در کاهش حملات میگرنی موثر باشد. انجمن نورولوژی آمریکا استفاده از Q10 را در پیشگیری از حملات میگرنی مفید دانسته است. مطالعه ای نشان داد که مصرف روزانه ی 100 میلی گرمی کوکیوتن سه بار در روز، سبب کاهش بیش از 50% حملات میگرنی در طول 3 ماه شد.

Butterbur یا بابا آدم جنگلی
عصاره این گیاه می تواند سبب کاهش تعداد و شدت حملات میگرنی شود. Petasin موجود در باتربور با اثرات ضدالتهابی، ضد اسپاسمی و گشادکنندگی عروق می تواند در پیشگیری از حملات میگرنی اثر گذار باشد. با این وجود این گیاه حاوی آلکالوئیدهای پیرولیزیدین است که می تواند به سمیت کبدی منجر گردد. برای فرمول های تجاری، این نوع آلکالوئیدها حذف می شود تا ایمنی فرآورده حفظ شود.

feverfew
گیاه fewerfew یا تاناستوم در فارسی به بابونه چشم گاوی نیز مشهور است. برخی تحقیقات نشان دادند مصرف این گیاه، تعداد و مدت زمان حملات میگرن و همچنین حالت تهوع و حساسیت به نور و صدا را کاهش می دهد. طبق اعلام آکادمی مغز و اعصاب آمریکا این گیاه برای پیشگیری از سردردهای میگرنی می تواند مؤثر باشد. برخی از مکانیسم های احتمالی دخیل در اثرات ضد میگرنی تاناستوم عبارتند از:
- جلوگیری از آزاد سازی سروتونین از پلاکت‌ها
- ممانعت از اتصال سروتونین به گیرنده‌ی آن (5- هیدروکسی‌تریپتامین)
- مهار سنتز پروستاگلاندین‌ها
- کاهش اسپاسم عضلات صاف دیواره عروق مغز (مهار مرحله اورا میگرن)

ملاتونین
هورمون ملاتونین اغلب برای تنظیم چرخه خواب و بیداری استفاده می شود. جالب است بدانید که فرم رهش فوری این هورمون می تواند منجر به کاهش تعداد حملات میگرنی شود. پژوهشی روی افراد مبتلا به میگرن نشان داد که مصرف 4 میلی گرم ملاتونین 30 دقیقه قبل از خواب به مدت 6 ماه به طور قابل توجهی تعداد دفعات سردرد را کاهش می دهد. مطالعه ای دیگر در این باره نشان داد که مصرف ملاتونین قبل از خواب با دوز 3 میلی گرم، می تواند در پیشگیری از حملات میگرن موثر باشد و نسبت به داروی داروی آمی تریپتیلین بهتر تحمل شود. با این حال، تحقیقات در مورد استفاده از ملاتونین در پیشگیری از میگرن هنوز محدود است و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه وجود دارد.

روغن ماهی
دو نوع از مهم ترین اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی، اسید ایکوزاپنتانوئیک(EPA) و اسید دوکوزاهگزانوئیک (DHA) هستند که می توان آن ها را از منابع غذایی و مکمل های غذایی دریافت نمود. مطالعات در مورد اثربخشی ترکیبات DHA و EPA بر حملات میگرنی متناقض می باشد. هر چند به نظر می رسد، این ترکیبات در دوزهای بالا، می توانند سبب کاهش تعداد ساعت های سردرد در روز و کاهش روزهای سردرد در ماه شوند.

کافئین
قهوه یکی از محبوب ترین نوشیدنی های جهان است. شاید امروزه کمتر کسی نداند که این نوشیدنی محبوب، سرشار از کافئین می باشد. این ترکیب محرک، در چای، نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا نیز یافت می شود. ارتباط کافئین با میگرن کمی پیچیده است. مصرف زیاد روزانه کافئین می تواند منجر به بدتر شدن سردرهای میگرنی شود. به همین دلیل توصیه می شود که افراد میگرنی مقدار دریافت کافئین روزانه خود را محدود کنند. البته ذکر این نکته ضروری است که قطع یکباره مصرف کافئین نیز می تواند در برخی افراد منجر به سردردهایی شبیه به میگرن شود که این سردردها، اغلب ضربان دار و همراه با حالت تهوع هستند. اگر با ترک مصرف کافئین دچار سردرد می شوید، راه حل این است که به تدریج طی چند هفته، مقدار آن را کاهش دهید.

اما در زمان وقوع حمله میگرنی، کافئین می تواند به تسکین درد کمک کند، اما چگونه؟
کافئین می تواند سبب افزایش سطح سرمی داروهای ضددرد نظیر استامینوفن، آسپرین و ... در خون شود. دوزهای مناسب برای بروز این اثرات مثبت کافئین، 65 میلی گرم و یا بالاتر می باشد. متاآنالیزی نشان داد که افزودن کافئین به داروهای ضددرد، باعث کاهش نیاز به داروهای ضددرد تا 40 درصد می گردد.
به علاوه، خود کافئین نیز، دارای اثرات ضددردی می باشد. به همین دلیل در هنگام بروز سردردهای تنشی و میگرنی استفاده می شود. البته برای مشاهده اثر ضددردی کافئین، دوز 200 میلی گرم یا بیشتر از آن نیاز است.

زنجبیل
احتمالا اثرات مصرف زنجبیل را برای درمان حالت تهوع و سوهاضمه شنیده باشید، اما این ماده غذایی برای کاهش علائم سردرد، از جمله میگرن نیز مفید است. زنجبیل با مهار نیتریک اکسید در مغز، موجب تنگ شدن عروق می گردد. اثرات ضد التهابی زنجبیل نیز، سبب کاهش پروسه های التهابی دخیل در میگرن می شود. به علاوه، زنجبیل به دلیل اثرات ضد تهوع، می تواند در کاهش علائم گوارشی میگرن کمک کننده باشد. در مطالعات متعدد، مقادیر مختلفی از زنجبیل (250 میلی گرم پودر تا 400 میلی گرم عصاره) استفاده شده و نتیجه آن کاهش نیاز فرد به دارو بوده است.

ویتامین E
ویتامین ای یک ویتامین محلول در چربی است و در روغن های گیاهی، مغزها، دانه ها و سبزیجات برگ سبز یافت می شود. مطالعه ای اثربخشی این ویتامین را در میگرن دوران قاعدگی بررسی کرده است. نتایج این پژوهش نشان داد مصرف روزانه 400 واحد ویتامین E به مدت 5 روز و طی سه دوره قاعدگی، موجب بهبود علائم میگرن و کاهش شدت درد می گردد. یکی از علت های بروز میگرن در دوران قاعدگی، افزایش ساخت و ترشح پروستاگلاندین ها است و ویتامین Eبا خاصیت آنتی اکسیدانی قوی خود، مانع از ترشح پروستاگلاندین ها می شود. اثربخشی این ویتامین درباره سایر انواع میگرن، تاکنون تایید نشده است.

ویتامین D
ویتامین D نیز مانند ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی است. به نظر می رسد که مصرف مکمل های ویتامین دی تنها در افرادی که کمبود این ویتامین را دارند، موثر است و سبب کاهش حملات میگرنی می شود.

گیاهان بابونه، سنبل الطیب و اسطوخدوس
به طور کلی، مکانسیم عمل این گیاهان برای بهبود علائم میگرن کاملا شناخته شده نیست. اما محققان بر این باورند که ترکیبات آرامبخش موجود در آنها، می توانند علائم سردردهای میگرنی را تسکین دهند.