بیماری کبد چرب چیست ؟

کبد یکی از ارگان‌های حیاتی است که عملکردهای حیاتی بسیاری را انجام می‌دهد که شامل موارد زیر است:

• تولید صفرا که به هضم مواد غذایی کمک می‌کند.
• تولید پروتئین‌ها برای بدن
• ذخیره آهن
• تبدیل مواد مغذی به انرژی
• تولید عواملی که کمک می‌کند خون شما لخته شود تا زخم بهبود پیدا کند.
• با تولید فاکتورهای ایمنی به شما کمک می‌کند در برابر عفونت‌ها مقاومت کنید و باکتری و توکسین‌ها را از خون خود پاک کنید.

بیماری کبد چرب شرایطی است که با افزایش تولید چربی در کبد ایجاد می‌شود. یک کبد سالم میزان کمی چربی در خود دارد و زمانیکه این مقدار به ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کبد شما برسد، علائم کبد چرب بروز کرده و این مسئله مشکل ساز می‌شود.

در بیشتر موارد، بیماری کبد چرب هیچ مشکل جدی ایجاد نمی‌کند یا مانع از عملکرد صحیح کبد شما نمی‌گردد؛ اما ۷ تا ۳۰ درصد افرادی که این بیماری را دارند، شرایط آن‌ها در طول زمان وخیم‌تر می‌شود و در سه مرحله زیر پیشرفت می‌کند:

• کبد شما ملتهب و متورم می‌شود که به بافت آن آسیب میزند؛ به این مرحله استئاتوهپاتیت می‌گویند و می‌توان آن را کبد چرب گرید یک دانست.
• بافت اسکار در محل‌هایی از کبد شما که آسیب دیده است، ایجاد می‌گردد؛ این مرحله فیبروز نام دارد که همان کبد چرب گرید دو است.
• با پیشرفت بافت اسکار، جایگزین بافت سالم می‌شود و در این مرحله شما سیروز کبدی دارید که کبد چرب گرید سه است.

سیروز کبدی نتیجه آسیب وسیع به کبد است که بافت اسکار جایگزین بافت سالم کبد شده است و عملکرد کبد را کاهش می‌دهد و در نهایت می‌تواند به‌صورت کامل عملکرد کبد را از بین ببرد. سیروز کبدی می‌تواند ایجاد نارسایی کبدی و سرطان کبد کند.

علت کبد چرب

به طور تقریبی از هر 3 ایرانی 1 نفر دچار بیماری کبد چرب است. بیماری کبد چرب برای مردان و زنان علل زیادی می‌تواند داشته باشد، برخی از مهم‌ترین علت های این بیماری می‌تواند موارد زیر باشد:

• فشار خون بالا
• دارای کلسترول بالا و تری گلیسیرید بالا هستند
• علائم دیابت نوع 2 دارند یا به نظر میرسید به آن مبتلا خواهند شد
• اضافه وزن دارند، به خصوص اضافه وزن در ناحیه شکم

انواع کبد چرب چیست ؟

دو نوع کلی بیماری کبد چرب وجود دارد:

• کبد چرب الکلی: این نوع، تجمع چربی در کبد است که ناشی از نوشیدن بسیار زیاد نوشیدنی‌های الکلی است. میزان معتدل آن برای خانم‌ها یک نوشیدنی در روز و برای مردان تا دو نوشیدنی در روز است. حدود ۵ درصد از مردم آمریکا به این نوع از علائم کبد چرب مبتلا هستند.
• کبد چرب غیر الکلی: این نوع کبد چرب، در افرادی بروز می‌کند که مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی ندارند و یک سوم بزرگسالان و یک دهم کودکان در آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است. محققین علت اصلی ایجاد کبد چرب غیر الکلی را پیدا نکرده‌اند؛ با این وجود فاکتورهای بسیاری همچون چاقی و دیابت می‌تواند ریسک آن را افزایش دهد.

چه کسانی دچار علائم کبد چرب می‌شوند ؟

اگر یکی از شرایط زیر را دارید احتمال بیشتری برای ابتلا به علائم کبد چرب در شما وجود دارد:

• آسیایی یا اسپانیایی هستید.
• خانم یائسه هستید.
• دچار چاقی مفرط همراه با چربی شکمی زیاد هستید.
• فشار خون بالا دیابت یا کلسترول بالا دارید.
• دچار آپنه خواب انسدادی هستید.

علائم کبد چرب در بارداری نیز زمانی ایجاد می‌شوند که مادر یا جنین دچار نقص ژنتیکی خاصی باشند و یک بیماری نادر محسوب می‌شود. ممکن است در ۱۰ موارد، کودک مرده به دنیا بیاید. با این‌حال تشخیص علائم کبد چرب در بارداری دشوار است. آیا حالت تهوع از علائم کبد چرب است؟ در دوران بارداری نیز درد شکمی، حالت تهوع، زردی، کاهش اشتها و ... علائم کبد چرب هستند.

علائم کبد چرب در مردان و زنان چیست ؟

افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند، اغلب علائمی ندارند و به همین دلیل تشخیص کبد چرب در منزل دشوار است تا هنگامی که به سیروز کبدی تبدیل شود. چنانچه دارای علائم کبد چرب باشید، یکی از موارد زیر است:

• درد شکمی یا احساس پر بودن در سمت راست بالای شکم
• حالت تهوع، از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
• زرد رنگ شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
• تورم شکم و پاها (ادم)
• خستگی و احساس گیجی زیاد
• ضعف

همچنین در بسیاری از افراد، علائم کبد چرب در صورت را می‌توان به‌جز زردی، به‌صورت جوش و آکنه نیز مشاهده کرد، که به دلیل عدم عملکرد صحیح کبد در پاکسازی خون از متابولیت‌ها و مواد دفعی است.

کبد چرب چگونه تشخیص داده می‌شود ؟

همان‌طور که گفته شد تشخیص کبد چرب در منزل دشوار است؛ زیرا اغلب علائم کبد چرب بروز نمی‌کند و ورشک شما ممکن است اولین شخصی باشد که آن را متوجه می‌شود. افزایش سطح آنزیم‌های کبدی که در یک تست خون تشخیص داده می‌شوند، می‌تواند اولین نشانه‌های بیماری باشد. افزایش آنزیم‌های کبدی یک نشانه هستند از این که کبد شما آسیب دیده است. برای تشخیص کبد چرب پزشک ممکن است موارد زیر را درخواست دهد:

• سی تی اسکن کبد
• بیوپسی کبد برای تشخیص میزان پیشرفته بودن این بیماری

برای درمان علائم کبد چرب چه باید کرد؟

هیچ داروی مخصوصی برای بیماری کبد چرب وجود ندارد؛ با این حال پزشکان به شما کمک می‌کنند تا فاکتورهای دخیل در ایجاد علائم کبد چرب را کنترل کنید. همچنین به شما پیشنهاد می‌کنند که سبک زندگی خود را بهبود دهید؛ زیرا به‌طور قابل توجهی سلامتی شما را افزایش می‌دهد. درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• عدم مصرف الکل
• کاهش وزن
• مصرف داروهای کنترل دیابت، کلسترول و تری گلیسیرید
• مصرف ویتامین E
• رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی

برنامه غذایی مناسب برای درمان کبد چرب

همانطور که گفته شد برای درمان و پیشگیری از بروز علائم کبد چرب در صورت و یا داشتن علائم کبد چرب در بارداری، لازم است سبک زندگی خود را تغییر دهید و وزن خود را کاهش دهید. برای درمان کبد چرب بعد از اینکه لیستی از مواد غذایی نخوردنی تهیه کردیم باید بدانیم برای درمان کبد چرب چی بخوریم؟ برای این کار لازم است از رژیم لاغری اصولی کمک بگیرید. رژیم‌های بهاره غفاری نه‌تنها به شما کمک می‌کنند وزن خود را تغییر دهید و به تناسب اندام برسید؛ بلکه در تغییر سبک زندگی شما نیز موثر هستند؛ زیرا به شما کمک می‌کنند کالری دریافتی خود را تغییر دهید، حجم معده خود را کوچک‌تر کنید، انواع غذاهای سالم را جایگزین غذاهای ناسالم نمایید و بدون حذف یا محدودیت شدید مواد غذایی در رژیم خود، انواع مواد مغذی را در طول روز جذب کنید. همچنین در کنار رژیم غذایی خود می‌توانید ورزش مناسب نیز دریافت کنید.